چگونه تیم فنی خود را برای پروژه افتا آماده کنیم؟
رفیق، تبریک میگم! بالاخره اون مناقصه بزرگه رو بردی و قراره یه پروژه درست و حسابی رو استارت بزنی. همه چیز عالیه تا اینکه میرسی به اون چهار حرف ترسناک: “افتا”. یهو میبینی گواهی افتا فقط یه تیکه کاغذ و چند تا فرم اداری نیست؛ یه ماراتن فنی تمام عیاره که اگه تیمت براش آماده نباشه، هم پروژه رو از دست میدی و هم اعتبارت رو. من اینجا نیستم که بترسونمت، اینجام که بهت بگم چطور تیمت رو مثل یه گروه کماندوی حرفه ای برای این ماموریت آماده کنی. پس آستین ها رو بزن بالا که کلی کار داریم.
چرا اصلا آماده سازی تیم فنی برای گواهی افتا اینقدر مهمه؟
بذار خیالت رو راحت کنم، مدیرعامل یا مدیر پروژه به تنهایی نمیتونه مجوز افتا رو بگیره. این یک کار کاملا تیمی و فنیه. پروژه افتا یعنی سر و کله زدن با ریزترین جزئیات امنیتی، مستندسازی های وحشتناک دقیق و پیاده سازی استانداردهایی که شاید تیمت تا حالا حتی اسمشون رو هم نشنیده باشه. اگه تیم فنی ندونه دقیقا باید چیکار کنه، پروژه تبدیل میشه به یک کلاف سردرگم، هزینه ها سر به فلک میکشه و در نهایت، گواهی افتا به یک رویای دست نیافتنی تبدیل میشه. یه تیم ناهماهنگ و ناآماده، سریع ترین راه برای شکست در این مسیره.
وب سایت مرکز مدیریت راهبردی افتا
قدم اول: ارزیابی و شناسایی شکاف های دانش فنی
قبل از اینکه بخوای کسی رو آموزش بدی، باید بدونی الان کجای کار ایستادین. اصلا نترس از اینکه بفهمی تیمت چیزی رو بلد نیست؛ ترس واقعی اونجاست که ندونی چی رو بلد نیستین! این مرحله مثل یه چکاپ کامل برای تیم فنی توئه.
تست های فنی و مصاحبه های داخلی
چند تا سناریوی امنیتی واقعی طراحی کن. مثلا بگو: “اگه بخوایم دسترسی به تصاویر دوربین مداربسته فلان بخش رو فقط برای مدیران ارشد محدود کنیم و لاگ تمام دسترسی ها ثبت بشه، راه حل چیه؟” یا “چطور میشه از حملات Man-in-the-Middle روی شبکه دوربین ها جلوگیری کرد؟” جواب هایی که میگیری، دقیقا سطح دانش فعلی تیمت رو نشون میده. این تست ها نباید حس امتحان داشته باشه، بلکه باید شبیه یه جلسه طوفان فکری فنی باشه.
آشنایی با استانداردها و الزامات افتا دوربین مداربسته
تیمت باید بدونه که الزامات افتا دوربین مداربسته فقط نصب یه دوربین با کیفیت نیست. باید با مفاهیم زیر آشنا باشن:
- Hardening یا مقاوم سازی: چطور میشه سیستم عامل دستگاه های NVR و DVR رو امن کرد؟ پورت های اضافه رو بست؟ سرویس های غیرضروری رو غیرفعال کرد؟
- امنیت شبکه: آیا بچه های تیمت با مفاهیم VLAN، فایروال، VPN و پروتکل های رمزنگاری مثل TLS آشنا هستن؟
- مدیریت دسترسی: بلدن چطور سطوح دسترسی مختلف برای کاربران تعریف کنن تا هر کسی فقط به چیزی که نیاز داره دسترسی داشته باشه؟
- مستندسازی: این بخش شاید حوصله سر بر باشه اما حیاتیه. آیا تیمت میتونه هر کاری که انجام میده رو طبق اصول، مکتوب و مستند کنه؟
قدم دوم: برنامه ریزی آموزشی افتا
حالا که نقاط ضعف رو پیدا کردی، وقتشه یه برنامه آموزشی دقیق بریزی. یادت باشه، هدف فرستادن بچه ها به هر دوره آموزشی دم دستی نیست. آموزش باید دقیقا شکاف هایی که پیدا کردی رو پر کنه.
دوره های تخصصی امنیت شبکه
سرمایه گذاری روی دوره هایی مثل +CompTIA Security یا دوره های مرتبط با امنیت شبکه سیسکو (CCNA Security) میتونه دید تیمت رو به کل عوض کنه. این دوره ها زبان مشترکی به تیمت میدن تا مفاهیم امنیتی رو عمیق تر درک کنن. ما در آکادمی صدر همیشه تاکید میکنیم که دانش پایه ای امنیت شبکه، ستون فقرات هر پروژه موفقه. تو این مسیر آکادمی صدر به عنوان مرجع آموزش دوربین مداربسته با دوره های حضوری یا پکبج آموزش دانشگاه دوربین مداربسته میتونه بهت کمک کنه.
آموزش های داخلی و انتقال تجربه
شاید یکی از اعضای تیمت تو زمینه فایروال ها قوی باشه و یکی دیگه تو کانفیگ سوییچ ها. جلسات هفتگی برگزار کن تا بچه ها دانششون رو به هم منتقل کنن. یک پایگاه دانش داخلی (حتی در حد یک فایل Word اشتراکی) درست کنید و تمام نکات و راه حل های فنی که پیدا میکنید رو اونجا ثبت کنید. اینجوری دانش، شخصی باقی نمیمونه و کل تیم رشد میکنه.
کارگاه های عملی و شبیه سازی پروژه افتا
یک لابراتوار کوچک راه بنداز. چند تا دوربین، یک سوییچ و یک NVR. از تیمت بخواه که یک سناریوی کوچک از پروژه افتا رو تو همین لابراتوار پیاده کنن. از مقاوم سازی دستگاه ها گرفته تا تنظیمات شبکه و مستندسازی. این تمرین عملی، هزار برابر موثرتر از خوندن جزوه های تئوریکه.
قدم سوم: تعریف نقش های پروژه افتا
توی یه پروژه افتا، اصلا نباید چیزی به اسم “وظیفه کی بود؟” وجود داشته باشه. هر کسی باید دقیق بدونه مسئولیتش چیه. این کار از هرج و مرج جلوگیری میکنه.
مدیر پروژه افتا کیست؟
یک نفر باید به عنوان مسئول اصلی پروژه افتا انتخاب بشه. این فرد لزوما نباید فنی ترین عضو گروه باشه، اما باید به شدت منظم، پیگیر و مسلط به الزامات پروژه باشه. وظیفه اون هماهنگی بین تیم، کارفرما و نهادهای مربوطه هستش.
مسئول مستندسازی و گزارش دهی
یک یا چند نفر رو مشخصا مسئول این کار کن. مستندسازی در پروژه افتا اینقدر مهمه که میتونه به تنهایی باعث موفقیت یا شکست پروژه بشه. این فرد باید به شدت دقیق و وسواسی باشه و هر مرحله از کار رو ثبت کنه.
قدم چهارم: ایجاد فرهنگ دقت در تیم افتا
مهمترین قدم همینه. تیمت باید بفهمه که امنیت یک پروژه نیست، یک فرهنگه. دیگه دوره “کار میکنه، بهش دست نزن” تموم شده. توی پروژه افتا، هر کاری باید “طبق اصول” و “با حداکثر امنیت” انجام بشه.
این فرهنگ یعنی دیگه کسی از پسورد admin/admin استفاده نمیکنه. یعنی قبل از هر تغییری، مستنداتش آماده میشه. یعنی بچه های تیم به جای پیدا کردن راه میانبر، دنبال امن ترین راه حل میگردن. ساختن این فرهنگ زمان میبره اما ماندگارترین نتیجه رو برای شرکتت به همراه داره. مجموعه آکادمی صدر با همین دیدگاه شکل گرفته تا به متخصصین کمک کنه فراتر از نصب ساده فکر کنن.
جمع بندی
رفیق، آماده سازی تیم فنی برای گواهی افتا شاید در نگاه اول یک هزینه اضافه به نظر بیاد، اما در واقع یک سرمایه گذاری هوشمندانه هستش. با این کار نه تنها پروژه فعلی رو با موفقیت تموم میکنی، بلکه تیمی میسازی که برای هر چالش بزرگتری در آینده آمادست. تیمی که فقط دوربین نصب نمیکنه، بلکه راهکارهای امن و استاندارد ارائه میده. و این دقیقا همون چیزیه که تو رو از رقبا متمایز میکنه.
